خداشناسی از ابراهیم تا کنون

اینکه یهودیان از به زبان آوردن نام مقدس خدا منع شده اند و مسلمانان نباید چهره ای از خدا نقش بزنند، به ما این اصل را یادآوری می کند که واقعیتی که “خدا” می نامیم اش فراتر از هر توصیف انسانی است. اما با این وجود، خدای یهودیت که او را به نام یهوه می شناسیم، بسیار به انسان شبیه است. یهوه، شخصیتی خشن، اغلب عصبانی و زودجوش، و گاهی اوقات عجول و بی فکر است. و البته به طرزی عجیب و باورنکردنی نژادپرست نیز هست. گرچه زمانی که موسا در بیابان با یهوه روبرو می شود که همچون شعله آتش در دل یک بوته موسا را صدا می زند، و سپس موسا لبیک می گوید و جلوتر می رود، یهوه به او می گوید: “…من هستم خدای پدرت، خدای ابراهیم و اسحاق…” اما، براستی اخلاق یهوه با خدای ابراهیم فرق دارد. گرچه خدای ابراهیم هم در جریان دستور قربانی کردن فرزند ابراهیم (به روایت تورات اسحاق و به روایت قرآن اسماعیل)، استبداد و خشونت خود را نشان داده بود، اما در نهایت از تصمیم اش منصرف شده و یک گوسفند را برای قربانی کردن به جای پسرش برای او می فرستد. در واقع خدای ابراهیم، آن طورکه از روایات برداشت می شود، بسیار نرمخوتر و مهربان تر از یهوه بوده است.

برای مثال زمانی که یهوه قصد داشت قوم برگزیده اش را به رهبری موسا از ظلم و بردگی فرعون و مصریان نجات دهد، ابتدا ده بلای هولناک را بر سر مصریان نازل کرد: از جمله آن بلاها رود نیل را به خون نشاند؛ زمین مصر را از ملخ و وزغ پوشاند؛ تاریکی را در همه جا گسترد؛ و در آخر مصیبت بارترین بلا را نازل کرد: عزرائیل را فرستاد تا همه نخست-زادگانِ پسرِ مصریان را بکشد، ولی کاری به پسران عبریان نداشته باشد. پس فرعون مجبور می شود مجوز خروج از مصر را برای بنی اسرائیل صادر کند، اما خیلی زود پشیمان می شود و با سپاهش آنان را تعقیب می کند. این قسمت داستان بسیار معروف است: نیل به اذن یهوه از هم می شکافد و موسا و بنی اسرائیل از آن عبور می کنند. اما وقتی مصریان به دنبال آن ها پا به کف آن می گذارند، یهوه آب را دوباره به هم می آورد و فرعون و سپاهیانش غرق می شوند.

این خدا، خدایی سنگدل، جانبدار و آدم کش است. یهوه خدای جنگ است. او به شدت نژادپرست است… این خدا کاملا برعکس خدای مسیحیان است. خدای مسیحیت، خدایی ظاهرن مهربان است.